کرتير به چمه بُرنده و استوار
به نام دادار اورمزد فرَهمندِ اشو افزونى جهان اَستومَند
چندی بود که ميخواستم پرده از زندگی اين موبد ,تئوریسین و پيشوای پنهان در تاريخ که در جای جای پهنه بزرگ فرمانروايي شش شاهنشاه ساسانی ,نام و سيمای او در کنار انان و در سينه کوه ها بر چندين سنگ نگاره ديده ميشود بردارم . كرتیر در جايگاه هيربدی از هنگام پادشاهى اردشیر پاپكان وارد پهنه فرهنگی و دينی مى گردد وپس از شش پادشاه در آغاز پادشاهى نرسى در جايگاه ويژۀ کرتير هرمزان و بوختار(بختدار) روان بهرام, از ان ناپديد و سترده ميشود . من در اينجا چند بند از گفتار او را برگزيده و برگردان پارسی کردم تا او را بزبان خودش شناسيد .
هر که اين نسک و نامه بخواند، به ايزدان و خداوندگاران و روان خويش راد و راست باشد و نيز براى اين نيايشها و کردار نيك و دين مزديسنى كه در دوران زندگى انجام شد پايدار باشد و از اين پس نافرمان نباشد و او اشکار بداند كه پرديس هست و دوزخ هست و كسى كه كرفهگر ( ثواب كار) است به پرديس مىرود و كسى كه گناهكار باشد به دوزخ افكنده مىشود و كسى كه كرفهگر باشد و بر كرفه كردن دلير باشد به آن تنِ استومند ( مادى) کامکار و نيکنامی رسد، چنان كه به منِ كرتير رسيد. تا به ان تن استومند گردی .
وانگاه که اييران تهی شد از ايين پارسا و ردپساک برفت و دروندي(گناهکاري) ايين زامياد شد که ايران شهر چاهی بود ترسناک بسيار پهن و بن ناپيدا پر از مار و کژدم و سوسمار و ديگر خرفستران.
آن گاه ايوانى پيداست، در آسمان پيداست و شهرياری سپيدگونه (درخشان) و آريه روان بر تختی زرين و چيدين به دست هويداست که درفش در دست دارد که ايزدان اشکار کرد که او پارساتر از ديگران بود
من كردير، تاكنون براى ايزدان و خداوندگاران و روان خويش بس رنج ديدهام و بسيار آتشها و مغان را در كشور ايران نيكبخت كردهام در پارس، پارت، بابل (آسورستان)، ميشان، نُودشهرگان يا نوشيرگان ( آديابن، آذربايجان، سپاهان (اصفهان)، رى، كرمان، سيستان، گرگان، مرو، هرات، ابرشهر، تورستان، مكران، كوشان شهر تا پيشاور.
و در بيرون از ايران شهر ( انيران) نيز آتشها و مغانى را كه در كشورهاى انيران بودند، به زاميادی كه اسبان و مردان شاهان شاه رسيدند: شهرستان انطاكيه، سرزمين سوريه و آنچه وابسته به سوريه است، شهرستان ترسوس، سرزمين كليكيه و آنچه وابسته به كليكيه است، شهرستان قيصريه، سرزمين كاپادوكيه و آنچه وابسته به كاپادوكيه است تا سرزمين يونان، سرزمين ارمنستان و گرجستان، الان، بلاسكان ( بالكان) تا دروازه الانان كه شاپور شاهان شاه با اسب و مردان خويش زد و چيره گشت. در اين جايها هم من به فرمان شاهان شاه آن مغ مردان و آتشهايى را در اين سرزمينها بود مهتر كردم و نگذاشتم كه زيان و ويرانی باشد. و آنچه را كسى ويران كرده بود بازستدم و به سرزمين خود بازنهادم .
مرا موبد و داور همه سرزمينها كرد و مرا «آئين بُد» و افسر و هوانگاه آتش ناهيد اردشير و همراه اناهيد بانوی ورجاوند در استخر كرد و مرا «كرتير رستگارنده روان بهرام موبد اورمزد خواند.
در گوناگون سرزمين ها در همه كشور، كارهاى اورمزد و ايزدان برتر شد و دين مزديسنى و مغان در كشور به چيرگي گرفت و به ايزدان و آب و آتش و گوسفند و چهارپايان سپيد در كشور، خشنودى بزرگ رسيد و به اهريمن و ديوان آزار بزرگ رسيد و كيش اهريمن و ديوان از شهر بيرون شد و آواره گشت.
به خواست ايزدان ,ان دسته از يهوديان بدخواه که دسمني کردند، شَمنان، برهمنان، نصارى، مسيحيان که دين مزديسني به سخره گرفتند، مغتسله و زنديقان با دادگری در كشورسركوب شدند و بتهايشان ويران و لانههاى ديوان خراب گشتند و جايگاه و نشستنگاه ايزدان بنا گرديد.
اين نوشته (نامه) را به اين راه نوشتم، چون منِ كرتير از آغاز تاكنون، براى شهرياران و خداوندگاران نوشته و مهر بسيارى برپا کردم در راه ايين مزديسنی و بسيار نام خويش را در گوناگون جای برنوشته، پذيره و وپسدادنامه نوشتهام كه اگر كسى در زمان آينده،هر گونه كتيبهاى ببيند، بداند كه من آن كرتيرم كه در زمان شاپور شاهان شاه «كردير موبد و هيربد» خوانده مىشدم در زمان هرمزد شاهان شاه و بهرام شاهان شاه، پسران شاپور «كردير موبد اورمزد» خوانده مىشدم و در زمان بهرام شاهان شاه پسر بهرام ,كردير رستگارنده(منجي) و روان بهرام موبد اورمزد خوانده شدم.
اين برگردان بنا بر نوشته ژينيو و يادداشتهاى دکتر تفظلي, مكنزى و شروو و گُرنه گرداوری شده .
شادی افزون
